TΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Ως παχυσαρκία ορίζεται η αυξημένη εναπόθεση λίπους στον οργανισμό. Ως δείκτης παχυσαρκίας χρησιμοποιείται ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΕ) (Body Mass Intex, BMI). Πρόκειται για ο βάρος του ανθρώπου σε κιλά, διαιρούμενο με το ύψος του στο τετράγωνο σε μέτρα (Β/Υ2).

ΒΑΘΜΟΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

Ανάλογα με το ΔΜΣ οι άνθρωποι χωρίζονται σε:
» Νορμοβαρείς με ΔΜΣ 20-25
»Λιπόσαρκους με ΔΜΣ <20
»Υπέρβαρους με ΔΜΣ 25-30
»Παχύσαρκους με ΔΜΣ 30-35
»Νοσογόνα παχύσαρκους με ΔΜΣ 35-50
»Υπερνοσογόνα παχύσαρκους με ΔΜΣ >50

ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΗ ΕΙΝΑΙ

Πρόκειται για μια παγκόσμια επιδημία
» παγκοσμίως 1,7 δισεκατομμύρια υπέρβαροι
» 312 εκατομμύρια παχύσαρκοι
» στην Ευρώπη σχεδόν ο μισός πληθυσμός είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
» 10-20% των ανδρών και το 15-25% των γυναικών παχύσαρκοι
» 2% νοσογόνα παχύσαρκοι
» αύξηση των βαριατρικών επεμβάσεων 750% τα τελευταία 10 έτη

ΓΙΑΤΙ ΧΡΗΖΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Η παχυσαρκία είναι επιβλαβής για την υγεία. Έχει βρεθεί πως οι άντρες με νοσογόνο παχυσαρκία έχουν μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης κατά 15 χρόνια, ενώ οι αντίστοιχες γυναίκες κατά 10 χρόνια. Η παχυσαρκία σχετίζεται με πολλά νοσήματα, όπως
» Σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ
» υπέρταση
» δυσλιπιδαιμία
» χολολιθίαση
» ακράτεια ούρων
» γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
» φλεβική στάση, φλεβοθρόμβωση, πνευμονική εμβολή
» νεφρωσικό σύνδρομο
» κήλες
» καλοήθη ενδοκράνιο υπέρταση
» αναπνευστική ανεπάρκεια (Pickwick syndrome)
» σύνδρομο υποαερισμού
» υπνική άπνοια
» στεφανιαία νόσος
» καρδιακή ανεπάρκεια
» αιφνίδιος θάνατος
» διαταραχές ΕΡ – αμηνόρροια
» υπερτρίχωση
» σύνδρομο Stein – Leventhal
» υπογονιμότητα
» καρκίνωμα ενδομητρίου
» καρκίνωμα μαστού
» άλλα καρκινώματα (κόλου, προστάτη, νεφρών)
» νεκρωτικές φλεγμονές δέρματος
» επιμολύνσεις τραυμάτων
» παγκρεατίτιδα
» οστεοαρθρίτιδα
» κατάθλιψη
» διπολική διαταραχή
» νευρώσεις – διαταραχή πανικού
» κοινωνική διάκριση - ρατσισμός
» δυσκολία ανεύρεσης εργασίας
» δυσκολία ανεύρεσης ερωτικού συντρόφου
» απομόνωση
» αίσθημα απόρριψης – ενοχής
» στίγμα
Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις ψυχολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις της νόσου και του κοινωνικού αποκλεισμού και ρατσισμού που βιώνουν οι παχύσαρκοι.

 

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ – ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία της παχυσαρκίας είναι κατά βάση συντηρητική με δίαιτα, γυμναστική, αλλαγή τρόπου ζωής και ψυχολογική υποστήριξη. Δυστυχώς έχει αποδειχτεί πως οι νοσογόνα παχύσαρκοι συχνά υποτροπιάζουν (φαινόμενο γιογιο) και πως απλώς κάνουν ένα ταξίδι στη χώρα των αδυνάτων.

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ

» δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) > 40 kg/m2 ή > 35 kg/m2 με συμπαραμαρτούντα νοσήματα (όπως σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, υπνική άπνοια, οστεοαρθρίτιδα κλπ)
» αποτυχία συντηρητικής αγωγής

ΕΙΔΗ ΒΑΡΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ

ΓΑΣΤΡΙΚΟΣ ΑΣΚΟΣ
Τοποθετείται γαστροσκοπικά. Δυστυχώς προσφέρει μικρή απώλεια βάρους, που επανακτάται γρήγορα μετά την αφαίρεσή του σε 6 μήνες.

ΓΑΣΤΡΙΚΟΣ ΔΑΚΤΥΛΙΟΣ
Σχετικά απλή επέμβαση που χρησιμοποιήθηκε ευρέων τις προηγούμενες δεκαετίες στην Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό. Δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν ήταν καλά, με αποτέλεσμα να τείνει να εγκαταλειφθεί.

ΕΠΙΜΗΚΗΣ ΓΑΣΤΡΕΚΤΟΜΗ
Αυτή τη στιγμή είναι η πλέον συχνά διενεργούμενη βαριατρική επέμβαση τόσο στην Ευρώπη όσο και τις ΗΠΑ. Είναι γνωστή και σαν γαστρικό μανίκι από τη μετάφραση του αγγλικού όρου sleeve gastrectomy. Πρόκειται για την επιμήκη εκτομή του 85% περίπου του στομάχου με σωληνοποίηση του εναπομείναντος τμήματος. Προσφέρει απώλεια του 60-70% του πλεονάζοντος σωματικού βάρους, με χαμηλό ποσοστό επιπλοκών. Πλεονέκτημα της επέμβασης είναι η απώλεια της όρεξης, ως αποτέλεσμα της μείωσης της παραγωγής της ορεξιογόνου ορμόνης γρελίνης που παράγεται κυρίως στο θόλο του στομάχου που εκτέμνεται.

ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΠΤΥΧΩΣΗ
Πρόκειται για σχετικά νέα μέθοδο μείωσης της γαστρικής χωρητικότητας χωρίς γαστρεκτομή, με πτύχωση του στομάχου. Είναι λιγότερο αποτελεσματική σε σχέση με την επιμήκη γαστρεκτομή και μένει να αποδειχθεί η αντοχή της στο χρόνο. Επίσης είναι φθηνότερη αφού δεν χρησιμοποιούνται ακριβοί κοπτορράπτες.

ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ
Ήταν μέχρι πρόσφατα η πλέον συχνά διενεργούμενη επέμβαση παχυσαρκίας διεθνώς, το gold standard, η επέμβαση με την οποία συγκρίνονταν όλες οι άλλες. Υπάρχει μακροχρόνια διεθνής εμπειρία από το 1966 που πρωτοανακοινώθηκε. Πρόκειται για μια επέμβαση που έχει δύο σκέλη, ένα περιορισμού της γαστρικής χωρητικότητας και δεύτερο δυσαπορρόφησης λόγω της παράκαμψης που μεγαλύτερου μέρους του στομάχου, του 12δακτύλου και άλλοτε άλλου τμήματος του λεπτού εντέρου. Προσφέρει απώλεια του 70% του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους και μακροχρόνια αποτελέσματα. Έχει πολύ καλά αποτελέσματα σε ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Απαιτείται ισόβια λήψη βιταμινών και ασβεστίου, συστηματική μετεγχειρητική παρακολούθηση για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τυχόν θρεπτικών ελλειμμάτων.

ΜΙΝΙ ΓΑΣΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ
Πρόκειται για μια απλούστερη παραλλαγή της γαστρικής παράκαμψης. Άλλες ονομασίες είναι γαστρική παράκαμψη μιας αναστόμωσης ή γαστρική παράκαμψη αγκύλης. Έχει παρόμοιο μηχανισμό δράσης με την κλασική γαστρική παράκαμψη και παρόμοια αποτελέσματα.

ΧΟΛΟΠΑΓΚΡΕΑΤΙΚΕΣ ΕΚΤΡΟΠΕΣ
Πρόκειται για τις πλέον αποτελεσματικές επεμβάσεις αντιμετώπισης της νοσογόνου παχυσαρκίας, ως προς την απώλεια βάρους και τη βελτίωση των συμπαραμαρτούντων νοσημάτων και κυρίως του σακχαρώδη διαβήτη. Υπάρχουν τρία είδη τέτοιων επεμβάσεων, η Scopinaro, η Marseau με δωδεκαδακτυλικό διακόπτη (duodenal switch) και η γαστρική παράκαμψη μακράς έλικας (long limp gastric bypass). Παρά τη μεγάλη αποτελεσματικότητά τους δεν τυγχάνουν ευρείας αποδοχής (αποτελούν μόνο το 3-4% των βαριατρικών επεμβάσεων διεθνώς), λόγω των επιπλοκών τους, των διαρροιών και της στεατόρροιας που συχνά τις συνοδεύει, του κινδύνου υποθρεψίας, της εντατικής παρακολούθησης, της ισόβιας χορήγησης φαρμάκων και των επανεγχειρήσεων. Επιφυλάσσονται κυρίως για ασθενείς με υπερνοσογόνο παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο, λόγω της αποτελεσματικότητάς τους. Επίσης έχουν θέση ως επανεπεμβάσεις σε αποτυχία άλλης επέμβασης.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ

Δεν υπάρχει ιδανική επέμβαση παχυσαρκίας. Όλες έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ο κάθε ασθενής είναι μοναδικός, έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες, προσδοκίες και επιλογές. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται διεξοδική συζήτηση με τον ασθενή προκειμένου να κατανοήσει την επέμβαση και το πως θα επηρεάσει τη ζωή του. Η παχυσαρκία αποτελεί μάστιγα της σύγχρονης εποχής στον ανεπτυγμένο, αλλά και τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ένας δείκτης που χρησιμοποιείται για την αντικειμενικοποίηση της παχυσαρκίας είναι Έτσι ανάλογα με το δείκτη μάζας σώματος οι άνθρωποι χωρίζονται σε: Λιπόσαρκους με ΒΜΙ < 20.